Coeliakie behandeling, diagnose & symptomen

Coeliakie Feiten (coeliakie)

• Coeliakie, ook bekend als coeliakie, gluten-gevoelige enteropathie en gluten-geïnduceerde enteropathie, is een chronische ziekte van het spijsverteringskanaal die interfereert met de spijsvertering en opname van voedingsstoffen uit voedsel.
• Mensen met coeliakie kunnen geen gluten verdragen, een eiwit dat vaak voorkomt in tarwe, rogge, gerst en tot op zekere hoogte haver. Wanneer getroffen personen voedingsmiddelen met gluten innemen, raakt de voering (slijmvlies) van de darm beschadigd als gevolg van de immuunreactie van het lichaam.
• Omdat de darmwand essentiële enzymen voor spijsvertering en absorptie bevat, leidt de vernietiging ervan tot malabsorptie, een moeilijkheid bij de absorptie van voedsel en essentiële voedingsstoffen. Als gevolg hiervan wordt coeliakie vaak beschouwd als een malabsorptiestoornis.
• Personen met coeliakie ervaren verbetering van de toestand wanneer ze een strikt, glutenvrij dieet volgen en hervallen wanneer het dieet gluten opnieuw wordt geïntroduceerd. Met behandeling is coeliakie zelden dodelijk. Onbehandelde en niet-herkende coeliakie kan echter het risico op het ontwikkelen van darmlymfoom, een vorm van kanker, licht verhogen.
• Coeliakie is een genetische ziekte; de genen voor deze aandoening kunnen op sommige familieleden worden overgedragen en niet op anderen. Soms wordt de ziekte veroorzaakt of wordt deze voor het eerst zichtbaar, na een operatie, zwangerschap, bevalling, virale infectie of ernstige emotionele stress.
• Coeliakie is zeldzaam bij personen met een Afro-Amerikaanse, Caribische of Aziatische achtergrond. Vrouwtjes zijn iets meer getroffen dan mannen. Hoewel coeliakie zich op elke leeftijd kan manifesteren, piekt de detectie van deze ziekte meestal na 8-12 maanden en in het derde tot vierde decennium van het leven.
• De werkelijke prevalentie van coeliakie is niet bekend. Het toegenomen bewustzijn en de beschikbaarheid van betere diagnostische tests hebben geleid tot het besef dat de ziekte relatief vaak voorkomt. De hoogste prevalentie is in West-Europa en op plaatsen waar Europeanen zijn geëmigreerd, met name Noord-Amerika en Australië.

Coeliakie veroorzaakt

Coeliakie is het gevolg van een combinatie van immunologische reacties op een omgevingsfactor (gluten) en genetische factoren. Mensen hebben zowel een genetische aanleg als de blootstelling aan gluten nodig om coeliakie te ontwikkelen.

Immuunmechanismen

• De interactie van gliadine (een specifieke gluten aanwezig in bepaalde graanproducten) met de bekleding van de dunne darm is van cruciaal belang bij de ontwikkeling van coeliakie. Wanneer mensen met coeliakie voedingsmiddelen eten die gluten bevatten, wordt gliadine door het immuunsysteem geïdentificeerd als een bedreiging. Als gevolg hiervan produceert het lichaam antilichamen die antigliadine-antilichamen worden genoemd. Antigliadine-antilichamen zijn gericht tegen gliadine.
• Twee extra antilichamen zijn geïdentificeerd in de bloedbaan van mensen met coeliakie. In tegenstelling tot antigliadine-antilichamen richten deze antilichamen zich op het eigen lichaam en worden ze auto-antilichamen genoemd (antilichamen tegen onze eigen cellen en organen). Het eerste antilichaam richt zich op endomysium, een component van de dunne darm van gladde spieren. Het tweede antilichaam richt zich op een enzym genaamd weefseltransglutaminase. De aanwezigheid van deze auto-antilichamen suggereert dat auto-immuniteit een rol speelt in het ziekteproces van coeliakie.
• Genetische factoren: genen spelen een belangrijke rol bij coeliakie. Coeliakie komt veel vaker voor bij familieleden van personen met coeliakie dan bij de algemene bevolking.

Coeliakie symptomen en tekenen

Gastro-intestinale symptomen bij kinderen

Omdat coeliakie de opname van voedingsstoffen beïnvloedt die essentieel zijn voor de groei, kunnen kinderen die getroffen zijn, een verminderde groei en bijgevolg een korte gestalte hebben. Andere veel voorkomende tekenen en symptomen zijn onder meer:

• Buikpijn
• braken
• Diarree
• Gedragsstoornissen, waaronder depressie, prikkelbaarheid en slechte schoolprestaties

Het begin van de symptomen is meestal geleidelijk en valt samen met de introductie van granen in het dieet. De symptomen verminderen meestal in de adolescentie.

Gastro-intestinale symptomen bij volwassenen

Coeliakie treft meestal volwassenen in het derde tot vierde decennium van het leven, maar soms later. De tekenen en symptomen van coeliakie zijn variabel en kunnen het volgende omvatten:

• Diarree
• Buikpijn
• Opgeblazen gevoel
• Steatorroe of vettige ontlasting (veroorzaakt door malabsorptie van ingenomen vet)

Malabsorptie van ingenomen vet resulteert in de afgifte van overmatig dieetvet aan de dikke darm. De bacteriën in de dikke darm smullen van de vetten en andere onverteerde en niet-geabsorbeerde voedingsstoffen, waardoor darmgas ontstaat met een opgeblazen gevoel en winderigheid tot gevolg. Bovendien komen er andere stoffen vrij die vocht in de darm afscheiden en dus diarree veroorzaken. Vermoeidheid (vermoeidheid) en zwakte kunnen het gevolg zijn van het verlies van elektrolyten, zoals kalium en magnesium, als gevolg van diarree.

Nutriënt- en vitaminetekorten

IJzer en foliumzuur zijn essentieel voor de productie van normale rode bloedcellen (erytrocyten). Afwijkingen in de absorptie van ijzer of foliumzuur kunnen bloedarmoede veroorzaken (laag aantal rode bloedcellen). Vitamine B12-deficiënties kunnen ook bijdragen aan de bloedarmoede die wordt opgemerkt bij getroffen personen met een mechanisme dat vergelijkbaar is met dat van ijzer- en foliumzuurdeficiënties.

Vitaminetekorten kunnen zich ontwikkelen wanneer malabsorptie aanwezig is. Vitaminen die in vet oplosbaar zijn, worden meestal slecht opgenomen. Deze omvatten vitamine K en D.

• Vitamine K is essentieel voor de productie van stollingseiwitten. Als gevolg hiervan veroorzaakt vitamine K-tekort een neiging tot bloeden bij personen met coeliakie.
• Vitamine D is essentieel voor de opname van calcium, wat nodig is voor een goede botgroei. Als gevolg hiervan kan vitamine D-tekort lage calciumwaarden in het bloed (hypocalciëmie) veroorzaken. Dit maakt kinderen met coeliakie vatbaar voor botaandoeningen zoals rachitis. Volwassenen met coeliakie hebben verlaagd calcium in de botten, die zacht worden, een aandoening die osteomalacie wordt genoemd en die fracturen kunnen ontwikkelen. Verlies van eiwitten en calcium kan leiden tot osteoporose, waarbij de botten poreus en bros zijn.

Nongastro-intestinale (extraintestinale) functies

Huidaandoeningen kunnen het verloop van de coeliakie compliceren. Deze aandoeningen omvatten dermatitis herpetiformis, een jeukende huidaandoening gekenmerkt door uitslag of blaren met betrekking tot de ledematen, de romp, de billen, de hoofdhuid en de nek.

Neurologische symptomen (zenuwstelsel) omvatten zwakte, evenwichtsproblemen en sensorische veranderingen (bijvoorbeeld gevoel van aanraking en pijn).

Hormonale aandoeningen, zoals verlies van menstruatie (amenorroe) en onvruchtbaarheid bij vrouwen, en impotentie en onvruchtbaarheid bij mannen, zijn zeer ongewoon.

Wanneer medische hulp inroepen voor coeliakie

Coeliakie kan een slopende aandoening zijn, vooral als de diagnose niet vroeg in het verloop van de ziekte wordt overwogen. Als gevolg hiervan worden personen met een van de bovengenoemde symptomen (zie Tekenen en symptomen) of personen met een familiegeschiedenis van de ziekte aangemoedigd om medisch advies in te winnen. Omdat coeliakie erfelijk is, moeten naaste familieleden van personen met coeliakie op de ziekte worden getest.

Vrouwtjes die zwanger zijn en verslechterende bloedarmoede moeten medische hulp inroepen. Deze diagnose moet worden overwogen bij vrouwen met een significante verergering van bloedarmoede tijdens de zwangerschap.

Coeliakie diagnose

De waarschijnlijkheid van coeliakie bepaalt de aanpak van de diagnose. Als er een laag of matig vermoeden bestaat dat coeliakie aanwezig is, wordt een bloedtest voor weefseltransglutaminase (tTG) of anti-endomysiaal antilichaam uitgevoerd. Als de kans dat iemand coeliakie heeft erg hoog is of het resultaat van de bloedtest positief is, moeten biopsieën van de dunne darm worden uitgevoerd.

Genetische tests worden alleen onder bepaalde omstandigheden uitgevoerd.

Bloedonderzoek Bloedchemie, rode bloedcellen en stollingstestresultaten suggereren maar bevestigen de diagnose van coeliakie niet. Dezelfde afwijkingen kunnen worden gezien bij veel andere ziekten.

• Elektrolytenstoornissen, zoals een laag kaliumgehalte (hypokaliëmie), een laag calciumgehalte (hypocalciëmie) en een laag magnesiumgehalte (hypomagnesiëmie), kunnen aanwezig zijn.
• Soms omvat ondervoeding een laag albuminegehalte (hypoalbuminemie), een laag totaal eiwitniveau (hypoproteïnemie) en een laag cholesterolgehalte (hypocholesterolemie).
• Bloedarmoede door een tekort aan ijzer, folaat of vitamine B12 kan aanwezig zijn.
• Een laag serumijzergehalte komt vaak voor.
• Malabsorptie van vitamine K kan abnormale stollingstestresultaten veroorzaken, zoals een verlengde protrombinetijd.

Serologische tests

De beste diagnostische tests voor coeliakie omvatten metingen van antilichaamniveaus tegen endomysium en een enzym genaamd weefseltransglutaminase (tTG). De 2 tests zijn zeer specifiek voor coeliakie bij onbehandelde personen.

Metingen van antilichamen tegen gliadine en reticuline (een deel van de celstructuur) zijn andere diagnostische tests die minder specifiek zijn voor coeliakie.

Beeldvormingstesten van de dunne darm

Radiologietests, zoals onderzoek naar dunne darm barium en CT / scanning van de buik / bekken, zijn meestal niet nuttig bij het vaststellen van de diagnose coeliakie. Bij videocapsule-endoscopie filmt een kleine camera in een capsule de dunne darm terwijl de camera erdoorheen beweegt. Deze studie kan het weefsel echter niet microscopisch onderzoeken. Deze tests moeten worden overwogen bij de evaluatie van personen met vermoedelijke coeliakie en mensen met dramatisch gewichtsverlies, ernstige buikpijn, darmbloeding, significante afname van albuminespiegels en darmobstructie. Deze symptomen kunnen wijzen op de aanwezigheid van tumoren of zweren in de dunne darm.

Dunne darm biopsie

De voering van de dunne darm bestaat meestal uit vingerachtige uitsteeksels die villi worden genoemd. De villi bevatten spijsverteringsenzymen en zorgen voor het grote absorberende oppervlak van de dunne darm. Bij coeliakie worden de villi vernietigd vanwege het ontstekings- en auto-immuunproces. Zodra de villi zijn vernietigd, kunnen voedingsstoffen niet worden opgenomen. Biopsiemonsters van de dunne darm vertonen milde, matige of ernstige vernietiging van de villi, afhankelijk van de ernst van de ontsteking. Biopsiemonsters van de dunne darm worden verkregen door een kleine, flexibele endoscoop door de mond, de maag en in de dunne darm te brengen terwijl de patiënt wordt verdoofd.

Coeliakie Dieet, symptomen, diagnose en behandelingen

Coeliakie behandeling

De behandeling voor coeliakie is strikte vermijding van gluten in het dieet.

• Het verwijderen van gluten uit het dieet is essentieel. Omdat een glutenvrij dieet een levenslange verplichting is, duurder is dan een normaal dieet en sociale implicaties heeft, zou het niet moeten worden aanbevolen tenzij de diagnose stevig is vastgesteld. Volledige vermijding van glutenbevattende graanproducten kost veel moeite. Het handhaven van een strikt, glutenvrij dieet kan relatief moeilijk zijn omdat bepaalde producten, zoals tarwebloem, zo vaak voorkomen in het westerse dieet.
• Verbetering van de symptomen begint binnen enkele dagen na het starten van het glutenvrije dieet. Volledige genezing van de dunne darm, wat betekent dat de villi intact zijn en werken, gebeurt meestal binnen 3-6 maanden, hoewel het bij oudere personen tot 2 jaar kan duren.

Omdat lactose-intolerantie veel voorkomt bij mensen met coeliakie, treden incrementele verbeteringen op wanneer een lactosevrij dieet wordt geïntroduceerd.

Zelfzorg thuis voor coeliakie

Voor het grootste deel bestaat succesvolle bestrijding van coeliakie uit wat er thuis gebeurt om het dieet te wijzigen en voedsel te selecteren dat kan worden gegeten. Veel bronnen zijn beschikbaar om een ​​persoon te helpen bij het kiezen van geschikt voedsel en het aanpassen van recepten om binnen zijn of haar dieet te werken.

Voedseletiketten moeten zorgvuldig worden gelezen. Tarwe- en roggemeel, gerst en haver zijn veel voorkomende ingrediënten in veel producten. Veel producten waarvan een persoon niet vermoedt dat ze bloem bevatten, zoals saladedressings. Bovendien wordt gerst gebruikt in het brouwproces van bier. De volgende vervangingen kunnen worden geprobeerd:

• Rijstmeel en brood gemaakt met rijstmeel zijn te vinden in lokale speciaalzaken.
• Maïzena kan worden gebruikt voor het verdikken van sauzen of jus.
• Sorghum kan ook worden vervangen.

Coeliakie Medicijnen

• Bij een klein percentage personen met coeliakie reageert de aandoening niet alleen op een glutenvrij dieet. Bij sommige mensen wier omstandigheden niet reageren, kunnen corticosteroïden of lactosebeperkingen nuttig zijn.
• Bij mensen bij wie de aandoeningen niet goed reageren op corticosteroïdtherapie, moeten andere medische aandoeningen worden overwogen.

Coeliakie Outlook

Coeliakie begint te verbeteren binnen enkele dagen na het starten van een glutenvrij dieet. Volledige genezing van de dunne darm vindt meestal plaats in 3-6 maanden, hoewel het bij oudere personen tot 2 jaar kan duren.

Ondersteuningsgroepen en counseling

Zorgvuldige en uitgebreide opleiding van een persoon met coeliakie en hun familie is vaak noodzakelijk om volledige naleving te bereiken. Een geregistreerde diëtist kan zeer nuttig zijn bij het verstrekken van informatie en educatieve middelen.