Reumatische koorts diagnose, behandeling & langetermijneffecten

Reumatische koorts feiten

• Reumatische koorts is een complicatie van een streptokokkenfaryngitis-infectie (keelontsteking) die schade aan het hart, gewrichten, hersenen en huid kan veroorzaken.
• De meest ernstige complicatie van reumatische koorts is reumatische hartziekte (RHD). RHD is de meest voorkomende oorzaak van hartproblemen bij kinderen wereldwijd en kan leiden tot schade aan de hartkleppen en chronisch hartfalen.
• Reumatische koorts kan worden voorkomen door keelontsteking te behandelen met antibiotica, meestal penicilline. Als een patiënt allergisch is voor penicilline, kunnen andere antibiotica zoals erytromycine (Eryc, Ery-Tab, EES, Eryped, PCE) of clindamycine (Cleocin) worden gebruikt.
• Het gebruik van antibiotica en verbeterde sanitaire voorzieningen heeft de reumatische koorts in ontwikkelde landen dramatisch verminderd.

Reumatische koorts Overzicht

Reumatische koorts is een complicatie van keelontsteking veroorzaakt door infecties met streptokokkenbacteriën van groep A. Na keelontsteking kunnen sommige personen één tot vijf weken later een tweede ziekte ontwikkelen met koorts, gewrichtspijn, huiduitslag en soms hersen- en hartproblemen.

Reumatische koorts Oorzaken

Hoewel het niet helemaal duidelijk is, lijkt reumatische koorts te worden veroorzaakt door een proces dat 'moleculaire nabootsing' wordt genoemd. Tijdens infecties met bacteriën bestrijdt het immuunsysteem de infectie door antilichamen tegen eiwitten op het oppervlak van de bacteriën te produceren. Tijdens infectie met bepaalde soorten (of stammen) van groep A streptokokkenbacteriën lijken de eiwitten op de bacteriën vergelijkbaar met eiwitten in het menselijk lichaam. Vanwege deze gelijkenis begint het immuunsysteem menselijke cellen aan te vallen met vergelijkbare eiwitten, zoals hartspieren, gewrichten, huid en soms hersenweefsel.

Reumatische koorts Risicofactoren

Het primaire risico op reumatische koorts is een recente aanval van keelontsteking. Andere infecties met streptokokken uit groep A kunnen ook leiden tot reumatische koorts; een dergelijke aandoening wordt pyoderma (een huidinfectie) genoemd. Leeftijd is ook een risicofactor. Reumatische koorts komt meestal voor vóór de leeftijd van 35 jaar en komt het meest voor bij kinderen.

Reumatische koorts symptomen en tekenen

• Het belangrijkste symptoom van reumatische koorts is koorts één tot vijf weken na keelontsteking. De koorts is meestal onder 102 F en verbetert met acetaminophen (Tylenol) of ibuprofen (Advil).
• Acute reumatische koorts gaat vaak gepaard met zwelling van de gewrichten en pijn (artritis). Artritis komt voor bij 75% van de eerste aanvallen van reumatische koorts. Artritis als gevolg van reumatische koorts omvat meestal pijnlijke zwelling van gewrichten die van gewricht naar gewricht kan bewegen. De artritis omvat vaak de grote gewrichten zoals knieën, schouders en heupen.
• Hartproblemen (carditis) komen voor in ongeveer de helft van de gevallen van reumatische koorts. Het meest voorkomende en belangrijkste hartprobleem als gevolg van reumatische koorts is ontsteking en uiteindelijk vernietiging van hartkleppen. Vernietiging van de hartkleppen kan leiden tot hartfalen.
• Sydenham's chorea is een ander teken van reumatische koorts. Chorea is een plotselinge onwillekeurige spierbeweging als gevolg van irritatie van specifieke hersengebieden. Bij ongeveer 10% van de mensen met reumatische koorts treden plotselinge bewegingen van het gezicht, de armen en de handen op tot zes maanden na het begin van de koorts en kunnen ze één tot twee maanden duren.
• Huidproblemen kunnen optreden als gevolg van reumatische koorts bij ongeveer 2% van de mensen. De tekenen van huidbetrokkenheid zijn erythema marginatum, een roze uitslag die kronkelig lijkt en delen van een normaal ogende huid omringt. Knobbels over botten zoals de knieën en ellebogen kunnen ook voorkomen. De knobbels of onderhuidse knobbeltjes zijn rond en pijnloos. De knobbeltjes verschijnen meestal enkele weken na het begin van koorts.

Reumatische koorts diagnose

Reumatische koorts wordt gediagnosticeerd door een reeks richtlijnen, de Jones-criteria, toe te passen op een patiënt die een recente streptokokkeninfectie heeft gehad.

Om reumatische koorts te diagnosticeren, moet een patiënt een recente streptokokkeninfectie hebben gehad, gediagnosticeerd door keelcultuur, snelle streptest, of antilichamen in het bloed hebben tegen streptokokken (bekend als een positieve ASO of antistreptolysine O titer).

Naast een recente streptokokkeninfectie moet een patiënt ofwel twee "hoofd" criteria hebben, of één hoofdcriterium en twee "minder belangrijke" criteria (tekens / symptomen) uit de volgende tabel.

Belangrijke criteria	Minor Criteria
Carditis (hartbetrokkenheid)	Artralgie (gewrichtspijn)
Polyartritis (meerdere gezwollen gewrichten)	Koorts
Chorea (spontane bewegingen)	Verhoogde bloedafzetting (laboratoriumtest)
Erythema marginatum (uitslag)	Langdurig PR-interval (een ECG-afwijking)
Onderhuidse knobbeltjes (knobbels in de huid)

Reumatische koortsbehandeling

Behandeling van reumatische koorts omvat verschillende belangrijke stappen.

Ten eerste, als de patiënt een actieve streptokokkeninfectie heeft, worden ze behandeld met penicilline. Als ze allergisch zijn voor penicilline, kunnen andere antibiotica zoals erytromycine worden gebruikt.

Nadat de streptokokkeninfectie is behandeld, is de volgende stap om te bepalen of het hart wordt getroffen door reumatische koorts. Om dit te doen, kunnen aanvullende tests worden uitgevoerd, zoals een echografie van het hart (echocardiogram).

Tegelijkertijd wordt de behandeling gestart om de aanval op de door reumatische koorts aangetaste organen te stoppen. Dit gebeurt met ontstekingsremmende medicijnen. Aspirine is de steunpilaar van reumatische koortstherapie, maar vaak worden alternatieve geneesmiddelen gebruikt, waaronder NSAID's (zoals ibuprophen) of met steroïden (zoals prednison).

Als het hart ernstig betrokken is, kan behandeling voor hartfalen noodzakelijk zijn.

Reumatische koortsprognose

Reumatische koorts verdwijnt spontaan binnen 12 weken, zelfs als deze niet wordt behandeld. Met de behandeling kan het binnen twee weken verdwijnen.

De ultieme prognose wordt echter bepaald door de mate van hartbetrokkenheid bij reumatische koorts. Als het hart ernstig wordt aangetast, kan de patiënt reumatische hartaandoeningen ontwikkelen. Indien niet behandeld, kan reumatische hartziekte littekens van de hartkleppen veroorzaken, zoals mitralisstenose of aortastenose. Indien niet behandeld, kunnen vernietiging en littekens van de kleppen leiden tot hartfalen.

Helaas, als een persoon één aanval van reumatische koorts heeft gehad, loopt hij of zij een hoger risico op toekomstige aanvallen van reumatische koorts. Het risico lijkt het grootst te zijn in de eerste 10 jaar na de eerste aanval van reumatische koorts. Vanwege dit risico zullen de meeste patiënten die één periode van reumatische koorts hebben gehad, langdurig antibiotica krijgen om een ​​nieuwe streptokokkeninfectie te voorkomen. Dit wordt meestal gedaan met penicilline door injectie om de drie tot vier weken of door dagelijks penicilline via de mond in te nemen. Als de patiënt allergisch is voor penicilline, kunnen andere antibiotica zoals erytromycine of clindamycine worden gebruikt.

Langetermijneffecten van reumatische koorts

Op lange termijn lopen patiënten die één keer reumatische koorts hebben gehad een hoger risico om reumatische koorts te ontwikkelen met toekomstige streptokokkeninfecties.

Naast het voorkomen van toekomstige infecties, worden de meeste patiënten met reumatische koorts om de één tot twee jaar zorgvuldig gecontroleerd met echografie van het hart (echocardiogrammen). Als de patiënt ernstige hartbetrokkenheid had bij de eerste aanval van reumatische koorts, kunnen ze zelfs om de drie tot zes maanden nauwer worden gevolgd met echocardiogrammen om op hartproblemen te letten.

Als een persoon met reumatische koorts überhaupt enige betrokkenheid bij het hart heeft, zal hij levenslang profylaxe ondergaan met antibiotica voor tandheelkundig werk en moeten jaarlijks tandheelkundig onderzoek ondergaan.

Reumatische koortscomplicaties

De belangrijkste complicatie van reumatische koorts is reumatische hartziekte (RHD). RHD kan leiden tot vernietiging van de hartkleppen. Als dit gebeurt, kan reparatie of vervanging van de hartkleppen door een mechanische hartklep of een organische hartklep (varkensklep) nodig zijn om hartfalen te voorkomen.

Reumatische koorts preventie

Hoewel er momenteel geen vaccin bestaat om reumatische koorts te voorkomen, is er onderzoek gaande om te proberen een veilig en effectief vaccin tegen strep-bacteriën te ontwikkelen.

In de tussentijd is de meest effectieve manier om reumatische koorts te voorkomen, om keelontsteking te diagnosticeren en te behandelen met antibiotica. Het is belangrijk om te onthouden dat niet alle keelpijn te wijten is aan streptokokken. De meeste keelpijn is zelfs te wijten aan virussen en behoeft geen behandeling met antibiotica. Klassieke keelontsteking heeft hoge koorts met een zeer zere keel en heeft meestal geen verstopte neus of hoest. De diagnose kan door uw arts worden gesteld met besluitvormingshulpmiddelen of met testen door keelcultuur of snelle streptests.