Neurotoxische symptomen van schelpdiervergiftiging, behandeling en risicofactoren

Definitie en overzicht van schelpdiervergiftiging

Schelpdiervergiftiging is een algemene term die wordt gebruikt om vergiftiging aan te geven die optreedt wanneer schelpdieren (voornamelijk oesters, kokkels, coquilles of mosselen) door mensen worden gegeten. Schelpdieren worden meestal geassocieerd met zoutwaterhabitats, maar sommige soorten bewonen zoet water. Zowel zoet- als zoutwaterschelpdieren kunnen vergiftiging veroorzaken. Omdat de symptomen van schelpdiervergiftiging enigszins vergelijkbaar zijn en patiënten vaak niet precies wisten wat voor soort schelpdieren ze aten, was de neiging van de medische gemeenschap om de symptomen eenvoudigweg samen te voegen en "schelpdiervergiftiging" te diagnosticeren voor elk probleem met schelpdieren. Recentere klinische onderzoeken hebben de groep schelpdiervergiftiging echter in vier groepen onderverdeeld:

1. Amnesic shellfish poisoning (ASP)
2. Diarree schelpdiervergiftiging (DSP)
3. Neurotoxische schelpdiervergiftiging (NSP)
4. Paralytic shellfish poisoning (PSP)

Deze groepen zijn gebaseerd op de specifieke toxines of chemicaliën die mensen vergiftigen; ze veroorzaken specifieke en niet-specifieke symptomen. De gifstoffen kunnen zich ophopen in veel verschillende soorten schelpdieren (zie hierboven) omdat de schelpdieren filtervoeders zijn en mariene diatomeeën en algen consumeren die de chemicaliën kunnen bevatten. Als schelpdieren veel voedsel consumeren dat het gif produceert, bevatten de schelpdieren veel gif dat door mensen kan worden opgenomen als ze de schelpdieren eten. Bovendien kunnen schelpdieren andere dingen concentreren, zoals bacteriële en virale ziekteverwekkers tijdens filtervoeding en deze ziekteverwekkers overbrengen op mensen wanneer de schelpdieren worden gegeten. Deze problemen worden besproken in andere artikelen (bijvoorbeeld Vibrio-infecties). Het doel van dit artikel is om de lezer kennis te laten maken met schelpdiervergiftigingen.

Oorzaken en symptomen van schelpdiervergiftiging

De vier hoofdcategorieën van schelpdiervergiftiging zijn gebaseerd op de geproduceerde symptomen en de specifieke vergiften of ziekteverwekkers die schelpdiervergiftiging veroorzaken. De symptomen verschijnen snel, meestal binnen ongeveer dertig minuten na het eten van de gifbevattende schelpdieren. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de symptomen en de gifstoffen die ze veroorzaken; sommige onderzoekers beschouwen azaspiracid (zie hieronder) als een apart type omdat de symptomen ernstiger zijn, anderen niet. Bovendien groeperen verschillende leerboeken en andere artikelen alle "vis- en schelpdiertoxines" samen, dus deze tabel geeft één overzichtelijk overzicht weer van alleen schelpdiervergiften.

Schelpdieren Vergiften

Schelpdiervergiftigingstype	symptomen	Oorzaak
amnestische	permanent geheugenverlies op korte termijn, hersenschade, dood	domonzuur
diarree	diarree, misselijkheid, braken	okadaïnezuur, azaspiracid
neurotoxische	onduidelijke spraak, misselijkheid, braken	brevetoxins
verlamde	parathesieën, coördinatieverlies, spraakgebreken, misselijkheid, braken, overlijden	saxitoxine, neosaxiton en gonyautoxinen I tot IV

Amnestische en verlammende soorten vergiftiging zijn de ernstigste soorten omdat ze bij enkele personen de dood kunnen veroorzaken. Dood door diarree of neurotoxische vergiftiging wordt zelden of nooit waargenomen.

Schelpdiervergiftigingsbehandeling

Er is geen specifieke behandeling voor schelpdiervergiftiging. Sommige beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg kunnen echter overgeven of een maagpomp gebruiken om voedsel te verwijderen als de patiënt binnen drie uur na inname van de schelpdieren wordt gezien. Deze acties kunnen de hoeveelheid gif verminderen die wordt geabsorbeerd door het maagdarmkanaal. Bovendien krijgen patiënten vaak IV-vloeistoffen toegediend omdat ze kunnen uitdrogen door braken. Het gebruik van orale houtskool kan worden gebruikt bij sommige patiënten die al vroeg na inname van grote hoeveelheden voedsel worden gezien die waarschijnlijk grote hoeveelheden schelpdiergif bevatten. Sommige zorgverleners adviseren dat de maag moet worden gepompt om voedsel te verwijderen voordat houtskool wordt toegediend.

Schelpdiervergiftiging Risicofactoren en preventie

Een belangrijke risicofactor voor schelpdiervergiftiging is het eten van schelpdieren die recent is geassocieerd met 'rood tij', een situatie waarin plankton zo snel groeit dat het enorme aantal organismen het water een roodachtige tint geeft. Hoewel veel beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg suggereren dat mensen geen ongekookte schelpdieren (bijvoorbeeld "rauwe" oesters) mogen eten om blootstelling aan bacteriële en virale ziekten te voorkomen, vernietigt koken niet het gif in besmette schelpdieren. Er zijn geen antidota voor deze schelpdiervergiften.

Schelpdiervergiftigingsprognose

Over het algemeen zijn de meeste resultaten, na het verdwijnen van de symptomen, goed. De uitkomsten verslechteren echter afhankelijk van de hoeveelheid en het type gif dat wordt ingenomen. De amnestische en paralytische gifstoffen kunnen bij inname in grote hoeveelheden permanente schade aan het zenuwstelsel of zelfs de dood veroorzaken.