Circadiane ritmestoornis symptomen, behandeling en medicatie

Wat is een biologische klok (circadiaans ritme)? Wat zijn biologische klok slaapstoornissen?

• Het circadiane ritme van een persoon is een interne biologische klok die een verscheidenheid aan biologische processen reguleert volgens een periode van ongeveer 24 uur. De meeste lichaamssystemen van een persoon vertonen circadiane variaties. De lichaamssystemen met de meest prominente circadiane variaties zijn de slaap-waakcyclus, het temperatuurregulatiesysteem en het endocriene systeem.
• Symptomen van een biologische slaapstoornis zijn onder meer:
  • Slechte concentratie
  • Depressie
  • Moeite met concentreren
  • Slaperigheid overdag
  • Problemen om in slaap te vallen en in slaap te blijven
  • Problemen met school- of werkprestaties
  • Verminderde cognitieve vaardigheden
  • hoofdpijn
  • Problemen met coördinatie
  • Spijsverteringsproblemen
• Het slecht functioneren van iemands circadiane systeem of biologische klok veroorzaakt circadiane ritmestoornissen.
• Slaap-waakcyclus is een soort circadiane ritmestoornis en kan worden onderverdeeld in twee hoofdgroepen, voorbijgaande aandoeningen (korte termijn) en chronische aandoeningen.
• Voorbeelden van voorbijgaande aandoeningen die biologische klokstoornissen veroorzaken, zijn jetlag, gewijzigd slaapschema vanwege werkuren of sociale verantwoordelijkheden en ziekte.
• Onregelmatige slaap-waak cyclus, vertraagd slaap-fase syndroom (DSPS) en geavanceerd slaap-fase syndroom (ASPS) zijn voorbeelden van chronische biologische klokstoornissen.
• Het geavanceerde slaapfasensyndroom wordt gekenmerkt door een aanhoudende vroege avond begintijd van de slaap (tussen 18.00 en 21.00 uur) en een vroege ochtendwektijd (tussen 15.00 en 05.00 uur).
• Een onregelmatig slaap-waakschema bevat meerdere slaapafleveringen zonder bewijs van een herkenbare ultradiaan (een reeks kortere biologische ritmes die zich binnen een periode van 24 uur voordoen) of circadiane kenmerken van slaap en waakzaamheid. Dit komt het meest voor bij personen in verpleeghuizen en in andere omgevingen die te weinig tijd hebben.
• DSPS wordt gekenmerkt door een aanhoudend (dat wil zeggen langer dan 6 maanden) onvermogen om in slaap te vallen en te ontwaken op sociaal acceptabele tijden. Mensen met DSPS vallen laat in slaap (bijvoorbeeld in de vroege ochtenduren) en worden laat wakker (bijvoorbeeld in de late ochtenduren of in de vroege middaguren). Deze aandoening komt vaker voor bij tieners en jonge volwassenen dan bij oudere mensen.
• Eenmaal in slaap, echter, kunnen personen met DSPS hun slaap handhaven en normale totale slaaptijden hebben. Personen zonder DSPS die daarentegen niet kunnen slapen vanwege problemen bij het initiëren en handhaven van slaap, hebben een lagere dan normale totale slaaptijd dan personen met DSPS.
• ASPS komt minder vaak voor dan DSPS en wordt meestal gezien bij ouderen en bij personen die depressief zijn.
• De totale slaaptijd is normaal bij personen met ASPS, DSPS en een onregelmatig slaap-waakschema.
• Dagelijkse slaaplogboeken laten niet alleen onregelmatigheden van slaap zien, maar ook van activiteiten overdag, waaronder eten en andere dingen die de biologische klok van de persoon kunnen verstoren.

Wat zijn de symptomen van biologische klok slaapstoornissen?

Symptomen die vaak voorkomen bij personen met een circadiane ritmestoornis in verband met de slaap-waakcyclus kunnen het volgende omvatten:

• Moeite met het in slaap vallen
• Moeite met slapen
• Niet-herstellende slaap of slaap van slechte kwaliteit
• Slaperigheid overdag
• Slechte concentratie
• Verminderde prestaties op school of op het werk, inclusief een afname van cognitieve vaardigheden
• Slechte psychomotorische coördinatie
• hoofdpijn
• Depressie
• Gastro-intestinale klachten

Wat veroorzaakt biologische slaapstoornissen?

Meestal is de biologische klok of het circadiane ritme van een persoon synchroon met de 24-uurs dag-nacht-omgeving. Bij sommige individuen is het biologische circadiane ritme van slaap en waakzaamheid echter uit fase met het conventionele of gewenste slaap-waakschema.

Oorzaken van biologische klokstoornissen

Gevoeligheid voor zeitgebers ('tijdverschaffers', of tijdsaanduidingen zoals licht en andere omgevingsaanwijzingen): deze gevoeligheid kan worden gewijzigd of verstoord, wat onder bepaalde omstandigheden kan worden aangetoond. Veranderde of verstoorde gevoeligheid voor zeitgebers is waarschijnlijk de meest voorkomende oorzaak van de circadiane ritmestoornis van de slaap-waakcyclus. Patiënten met blindheid kunnen moeite hebben met het circadiane ritme, omdat ze de lichtsignalen door het visuele systeem missen.

Verstoorde pacemakerfunctie: er kan een disfunctie aanwezig zijn in de interne koppelingsmechanismen van biologische pacemakers, bijvoorbeeld de koppeling van de slaap-waakcyclus met de temperatuurcyclus.

Omgeving: Licht, hogere geluidsniveaus en verhoogde kamertemperatuur zijn niet bevorderlijk voor een goede slaap en zijn belangrijke variabelen die in overweging moeten worden genomen, zowel in ploegendienst als in nachtdienst.

Reizen: de ernst van jetlag is gerelateerd aan de reisrichting en wordt vaker gezien bij personen die in oostelijke richting reizen. Het aantal gekruiste tijdzones heeft ook een effect op de ernst van jetlag, waarbij de meeste mensen jetlag ervaren als ze 3 of meer tijdzones passeren. De aanpassingssnelheid is 1, 5 uur per dag na een vlucht naar het westen en 1 uur per dag na een vlucht naar het oosten.

Neurologische ziekte: de ziekte van Alzheimer is een van de meest voorkomende voorbeelden van neurologische aandoeningen geassocieerd met een circadiane ritmestoornis; onregelmatige slaap-waakcycli kunnen echter ook worden gezien bij andere neurodegeneratieve ziekten. Zonsondergangen, een veel voorkomend verschijnsel bij personen met de ziekte van Alzheimer, wordt gekenmerkt door slaapstoornissen met ontwaken en verwarring.

Werk in ploegendienst : Snelle veranderingen in ploegendienst en veranderingen in ploegendienst tegen de klok in veroorzaken waarschijnlijk de symptomen van een circadiane ritmestoornis.

Levensstijl en sociale druk om laat op te blijven, kunnen een circadiane ritmestoornis verergeren.

Welke tests diagnosticeren biologische slaapstoornissen?

• Een slaaplogboek identificeert de slaap-waakcycli in de normale omgeving van een persoon en maakt een subjectieve beoordeling van alertheid gedurende een periode van 2 weken mogelijk. Bij het bijhouden van een slaaplogboek wordt een persoon gevraagd een slaapdagboek bij te houden waarin de slaap van de vorige nacht wordt beschreven. Gegevens uit het slaapdagboek kunnen helpen om verstoringen in slaapinformatie te minimaliseren, die later in het kantoor van de zorgverlener worden opgeroepen. Slaaplogboeken kunnen ook worden gebruikt voor zelfcontrole en als aanvulling op gedragsbehandeling.
• Beeldvormende onderzoeken, zoals CT-scan en MRI, kunnen worden uitgevoerd om te evalueren op neurodegeneratieve ziekten.
• Een meervoudige latentietest zorgt voor een objectieve meting van slaperigheid. Deze test wordt aangegeven wanneer de klinische geschiedenis op narcolepsie wijst.
• De Epworth Sleepiness Scale is gebaseerd op een vragenlijst die de antwoorden van een persoon op 8 situaties op een schaal van 0-3 beoordeelt op basis van de vraag of de situatie waarschijnlijk in verband werd gebracht met sluimerend gedrag. Hoewel er controverse bestaat over welke score abnormale slaperigheid vormt, verdient een totale score boven de 10 in het algemeen een onderzoek.
• Actigrafie wordt gedaan met behulp van een Actigrafie. Een Actigraaf is een klein, bewegingsdetectieapparaat dat meestal om de week op de niet-dominante pols wordt gedragen. Actigrafie is gebaseerd op de veronderstelling dat de polsbeweging van een persoon tijdens de slaap afneemt. Dit maakt een algemene meting van slaap-waakcycli in de tijd mogelijk.

Welke huismiddeltjes behandelen biologische klok slaapstoornissen?

Zoals altijd is het handhaven van goede slaaphygiëne belangrijk. Goede slaaphygiëne bestaat uit maatregelen om de natuurlijke neiging van het lichaam om te slapen te versterken, waaronder de volgende:

• Vasthouden aan consistente slaap- en wektijden
• Dutten vermijden
• Het bed alleen gebruiken om te slapen en intimiteit
• Vermijden van stress, vermoeidheid en slaapgebrek
• Vermijden van krachtige oefening ten minste 4 uur voor het slapengaan (Regelmatige oefening wordt aanbevolen.)
• Vermijd sigaretten, alcohol en cafeïne minstens 4-6 uur voor het slapen gaan
• Vermijd grote maaltijden en overtollige vloeistoffen voor het slapengaan
• Beheersing van de omgeving, inclusief licht, geluid en kamertemperatuur (een gecontroleerde slaapomgeving is vooral belangrijk voor werknemers in ploegendienst en nachtarbeiders.)

Wat is de behandeling voor biologische klok slaapstoornissen en slaperigheid?

Veel voorkomende behandelingen met circadiane ritmestoornissen kunnen deze gedrags- en omgevingstherapieën omvatten.

• Chronotherapie: deze gedragsbehandeling bestaat uit het geleidelijk verschuiven van de slaaptijd volgens het gewenste schema van de persoon. In DSPS wordt dus een progressieve vertraging van 3 uur per dag voorgeschreven, gevolgd door strikt onderhoud van een regelmatig bedtijduur zodra het gewenste schema is bereikt. In ASPS richt chronotherapie zich op het bevorderen van een regelmatig bedtijduur met 2-3 uur per nacht gedurende 1 week totdat een gewenst schema is bereikt. Personen met DSPS die in eerste instantie op chronotherapie reageren, kunnen geleidelijk terugkeren naar hun oude slaappatroon. Vaak moet chronotherapie om de paar maanden worden herhaald om langdurige resultaten te behouden.
• Felle lichttherapie: mensen met een circadiane ritmestoornis reageren goed op lichttherapie, vooral felle lichttherapie (meer dan 600 lux). Om de fase van het circadiane ritme te wijzigen, kan helder kamerlicht na verloop van tijd ook voldoende zijn; een hogere lichtintensiteit (meer dan 6000 lux gedurende 30-60 minuten) is echter vaak noodzakelijk om significante veranderingen in slaapcycli te bewerkstelligen. De timing van lichttherapie is ook belangrijk omdat het de mate en de richting van de ritmeverschuiving beïnvloedt. Bijvoorbeeld, voor personen met ASPS, lichttherapie toegepast in de vroege avond en nachtelijke uren vertraagt ​​de cyclus, terwijl, voor personen met DSPS, lichttherapie toegepast in de vroege ochtenduren ochtend alertheid en een eerdere bedtijd stimuleert.
• Verbetering van signalen uit de omgeving: dit onderdeel van de behandeling van een circadiane ritmestoornis is belangrijk. Personen worden aangemoedigd om een ​​donkere en rustige kamer te bewaren tijdens de slaap en een goed verlichte kamer bij het ontwaken. Het helpt ook om 's avonds blootstelling aan fel licht te voorkomen en regelmatige uren af ​​te dwingen voor eten en andere activiteiten.
• Veranderingen in levensstijl: mensen met circadiane ritmestoornissen kunnen reageren op verschuivingen in hun actieve fasen door tekenen van slaapgebrek te vertonen. Tieners kunnen bijvoorbeeld moeite hebben om late uren te houden en op te staan ​​voor een vroege ochtendles. Werknemers in ploegendienst kunnen moeite hebben zich aan nieuwe slaapcycli aan te passen als hun diensten te snel worden gewijzigd voordat hun lichaam de kans heeft gehad zich aan te passen.

Welke medicijnen behandelen biologische klok slaapstoornissen en slaperigheid?

Therapie voor een circadiane ritmestoornis is grotendeels gedragsmatig. Van lichttherapie is aangetoond dat het een effectieve modificator is van circadiane ritmes. Het kortetermijngebruik van hypnotica (medicijnen die de slaap bevorderen) is een nuttige optie bij de behandeling van een circadiane ritmestoornis en heeft de therapeutische respons verbeterd, vooral bij personen met de ziekte van Alzheimer.

Melatonine

Van melatonine is gemeld dat het nuttig is bij de behandeling van jetlag en slapeloosheid bij het slapengaan bij ouderen met een tekort aan melatonine. Melatonine wordt gebruikt voor het verbeteren van het natuurlijke slaapproces en voor het resetten van de interne tijdklok van het lichaam tijdens het reizen door verschillende tijdzones. Men denkt dat melatonine effectief is bij het oversteken van 5 of meer tijdzones, maar is minder effectief bij het reizen in westelijke richting. Melatonine is ook gebruikt bij de behandeling van circadiane ritme slaapstoornis bij personen die blind zijn zonder lichtwaarneming.

Melatonine is verkrijgbaar als OTC-preparaat. Melatonine wordt nog steeds als een voedingssupplement beschouwd en doseringsrichtlijnen zijn niet vastgesteld. Vanwege het effect van melatonine op de immuunfunctie, moeten personen met immuunaandoeningen en personen die systemische corticosteroïden of immunosuppressiva gebruiken, worden gewaarschuwd tegen het gebruik van melatonine. Melatonine kan een wisselwerking hebben met andere medicijnen. Het is belangrijk om uw arts te raadplegen voordat u melatonine gebruikt.

Melatonine-stimulerende middelen

Ramelteon (Rozerem) is een voorgeschreven medicijn dat melatoninereceptoren stimuleert. Melatonine is een hormoon dat door de pijnappelklier wordt geproduceerd tijdens de donkere uren van de dag-nachtcyclus (circadiaans ritme). Melatoninespiegels in het lichaam zijn laag tijdens daglichturen. De pijnappelklier (in de hersenen) reageert op duisternis door het melatoninegehalte in het lichaam te verhogen. Men denkt dat dit proces integraal is voor het handhaven van het circadiane ritme. Ramelteon bevordert het begin van de slaap en helpt bij het normaliseren van circadiane ritmestoornissen. Ramelteon is goedgekeurd door de Food and Drug Administration (FDA) voor slapeloosheid die wordt gekenmerkt door moeilijk in slaap vallen.
slaapmiddelen

Kortdurend gebruik van hypnotica kan voordelig zijn bij geselecteerde patiënten. Patiënten die geïnteresseerd zijn in het gebruik van hypnotica voor een circadiane ritmestoornis, moeten deze met hun arts bespreken.

benzodiazepines

Kortwerkende benzodiazepinen worden vaak gekozen bij de vroege behandeling van een circadiane ritmestoornis en worden gebruikt in combinatie met gedragstherapie. Triazolam (Halcion) is een benzodiazepine die vaak wordt gekozen voor kortdurend gebruik naast gedragstherapie. Dit kortwerkende middel helpt mensen in slaap te vallen.

Triazolam is niet altijd effectief bij personen met slaaponderhoudsproblemen. Voor personen met slaaponderhoud slapeloosheid kan een benzodiazepine met een tussentijdse halfwaardetijd (bijvoorbeeld estazolam) of een lange halfwaardetijd (bijvoorbeeld lorazepam of temazepam) worden overwogen.

Nonbenzodiazepine hypnotica

Nonbenzodiazepine hypnotica winnen aan populariteit omdat ze geen significant effect hebben op de slaaparchitectuur en niet worden geassocieerd met het rebound-fenomeen dat wordt gezien bij benzodiazepines. Zolpidem (Ambien) is een goede kortetermijnoptie voor personen met DSPS die farmacologische ondersteuning nodig hebben.

Behandeling van slaapstoornissen geassocieerd met ploegendienst

Modafinil (Provigil) is een stimulerend middel voor de behandeling van werknemers met slaapstoornissen veroorzaakt door hun ploegendienst. Modafinil heeft wake-bevorderende acties en wordt 1 uur vóór het begin van de dienst genomen.
Zie Insomnia-medicijnen begrijpen voor meer informatie.

Hoe worden biologische klok-slaapstoornissen voorkomen?

• Controle van de slaapomgeving met regulering van blootstelling aan licht en donker is nuttig geweest om werknemers te verplaatsen bij het handhaven van de slaap.
• Voor ploegendiensten wordt het schema met de klok mee verschoven beter getolereerd.
• Voor personen die over meerdere tijdzones reizen, kan aanpassing aan de tijdzone van de nieuwe locatie vóór vertrek de effecten van jetlag wijzigen.
• Handhaving van een goede slaaphygiëne kan slaapstoornissen voorkomen.

Wanneer moet ik de dokter bellen als ik problemen heb met slapen?

Medische zorg kan nodig zijn als een van de volgende situaties zich voordoet:

• Wanneer meer dan 1 maand slecht slapen gepaard gaat met een of meer van de volgende:
  • Slechte concentratie
  • Vergeetachtigheid
  • Verminderde motivatie
  • Overmatige slaperigheid overdag
• Moeilijk in slaap vallen
• Niet-verfrissende slaap
• Gewoonlijk snurken

Vragen aan de arts over slaapgerelateerde problemen

Een arts kan mogelijk vragen over slaapgerelateerde problemen beantwoorden. De volgende vragen kunnen helpen bij het identificeren van manieren om de slaap te verbeteren:

• Hoe kan ik mijn omgeving beter laten slapen?
• Veroorzaakt een van mijn medicijnen of kruidenpreparaten slapeloosheid?
• Hoe beïnvloedt cafeïne mijn vermogen om in slaap te vallen?
• Hoe kan ik het effect van het veranderen van ploegendienst op mijn slaapvermogen minimaliseren?
• Hoe kan ik het effect van jetlag minimaliseren wanneer ik reis?
• Welke technieken kan ik alleen gebruiken om mijn vermogen om in slaap te vallen en in slaap te blijven verbeteren?
• Hoe kan ik mijn reactie op stress overdag minimaliseren zodat ik in slaap kan vallen?
• Hoe beïnvloedt mijn familiegeschiedenis mijn kans op een slaapstoornis?
• Wat kan ik doen om mijn tiener te helpen niet alleen in slaap te vallen maar ook op tijd wakker te worden voor school?

Wat is de Outlook voor een persoon met een biologische klok slaapstoornis?

Het volgende geeft een overzicht van enkele slaapstoornissen:

• Jetlag: dit is een voorbijgaande aandoening die een goede prognose heeft.
• Werk in ploegendienst: abrupte veranderingen in het schema en tegen de klok in worden geassocieerd met slaperigheid overdag en verminderde prestaties. Ouderen passen zich mogelijk niet goed aan om veranderingen te verschuiven.
• DSPS: dit wordt meestal gezien bij adolescenten en jonge volwassenen. Dit slaappatroon verdwijnt vaak op volwassen leeftijd.
• ASPS: Dit is prominent bij ouderen en reageert vaak goed op een combinatie van gedrags- en farmacologische interventie.